امام سجاد (ع)_تجسم معنویت و فضیلت

امام سجاد (ع)_تجسم معنویت و فضیلت

امام سجاد علیه السلام وارث معارف انبیاء و زینت دل اولیاى خدا است. دوره امامت امام سجاد علیه السلام مصادف با اوج دنیا گرایى در جامعه آن روزگار بود. در این دوره غفلت و دنیا گرایى، گریبان جامعه را چنان گرفته بود که دین و معنویت در قربت قرار داشت و تمام تلاش حاکمان بنى امیه در بازگرداندن معیارهاى ناپسند عصر جاهلیت خلاصه مى‏شد.
آرى، در این عصر، جاهلیتى که با ظهور رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله و سلّم، مقهور ارزش‏هاى الهى شده بود، بار دیگر با تمام توان به میدان آمده و در مقابل قرآن و معنویت صف آرایى کرده بود.
امام سجاد علیه السلام به منظور مقابله با موج دنیا گرایى و جلوگیرى از گسترش معیارهاى عصر جاهلیت، منادى معنویت در میان جامعه اسلامى شدند و با گفتار و رفتار خویش مردم را دعوت به خدا و معنویت کردند.
سیره امام سجاد علیه السلام در آن روزگار غربت قرآن و معنویت چنان بود که گویى تمام معنویت در وجود مقدسش خلاصه شده و گفتارهاى متعالیش آینه‏اى بود که معارف قرآن را در جامعه منعکس مى‏کرد.
رفتار امام در آن روزگار بسان ابرى بود که باران معنویت بر جامعه مى‏بارید و گفتارش بذر حقیقت در مزرعه دل‏هاى مشتاقى بود که از غربت ارزش‏هاى الهى در جامعه مى‏نالیدند.
هر رفتارى که از وجود مقدّس امام سجاد علیه السلام تجلّى مى‏کرد، کتاب معرفتى بود که مردم را به معنویت دعوت مى‏نمود و رفتار صحیح اسلامى را به آن‏ها مى‏آموخت.
یکى از وجوه بارز سیره امام، عشق و شور آن بزرگوار به عبادت و پرستش خداوند متعال بود. در آن زمان که حاکمان اموى، دنیاپرستى را در مقابل خدا پرستى تبلیغ مى‏کردند، امام زین العابدین علیه السلام با سیر در عمق دریاى عبادت و ریاضت، اصل اساسى خدا محورى را به مردم مى‏آموختند و شکوه زیبایى پرستش خداى یگانه را نمایان مى‏کردند.
امام در عبادت خداوند به مرتبه‏اى رسیده بودند که در میان مردم به القابى همچون سیدالعابدین، سید الساجدین و زین العابدین شهرت داشتند نقل کرده‏اند آن امام بزرگ هر شبانه روز، هزار رکعت نماز مى‏خواند و اکثر شب‏ها تا طلوع صبح، به عبادت خداوند متعال مشغول بودند و روزها را با روزه سپرى مى‏کردند. خدمتکار امام نقل کرده است: «هرگز شب‏ها براى امام رختخوابى نگستردم و روزها برایش غذایى تهیه نکردم زیرا آن بزرگوار شب‏ها را به عبادت و روزها را به روزه مى‏گذراند.»
امام سجاد علیه السلام بسیارى از شب‏ها را با حال نیایش، طواف و نماز سپرى مى‏کردند و در خلوت شب در برابر عظمت خالق یکتا زار مى‏گریستند. عبادت مداوم حضرت زین العابدین برخى از یاران امام را نسبت به جان شریفش بیمناک کرده بود و آن‏ها به امام عرض مى‏کردند که‏اى فرزند رسول خدا، خود را با عبادت هلاک مکن!
امام در پاسخ به این افراد، لزوم سپاسگزارى از خداوند را به خاطر نعمت‏ها پیش کشیده و مى‏فرمودند: آیا بنده سپاسگزار خداوند نباشم؟
مردم که شدت عبادت امام را مى‏نگریستند متأثر مى‏شدند و مى‏آموختند که در برابر نعمت‏هاى خداوند باید شکرگزار باشند و با عبادت خویش از خطرات دنیاگرایى که بیمارى مهلک آن عصر بود بپرهیزند. علاوه بر این، امام زین العابدین علیه السلام با گفتارهاى الهى خویش مردم را دعوت به خدا مى‏کردند و به مؤمنان هشدار مى‏دادند که مبادا دنیاطلبى دلدادگان دنیا شما را نیز بفریبد و از خدا و اعمال خیر بازتان دارد.
امام با ذکر شواهد تاریخى به مردم مى‏آموختند دنیاگرایى سرانجام خوشى ندارد و آرایش‏هاى دنیایى انسان را به سرمنزل مقصود نمى‏رساند، پس باید به خدا و اعمال نیک اندیشید و از سرگذشت دنیاطلبانى که پیش از این به تعیّنات دنیایى دست یافته بودند، عبرت گرفت.
به هر حال، روش‏هاى الهى امام سجاد(ع) سبب شده بود که زشتى‏هاى حکومت امویان بیش از گذشته آشکار شود. به همین دلیل، امویان نتوانستند امام را تحمّل کنند. در حقیقت امویان حس کردند امام سجاد(ع) با رفتار و گفتار الهى خویش پیام عاشوراى حسینى را به خوبى در جامعه منتشر مى‏کنند و اگر این روش ادامه یابد، به زودى روزگار ذلّت امویان فرا مى‏رسد.